Gezegen Nedir?

17 Temmuz 2022

Gezegen Nedir?

Gökyüzü her zaman merak uyandırır. “En büyük ve en küçük gezegenler hangileridir?” cevabı, özellikle öğrenciler arasında en çok öğrenilmek istenen edilen konulardan birisi olmaktadır. Konuya girmeden önce “gezegen nedir, gezegenleri diğer gök cisimlerden ayıran nedir” tanımlayalım.

Gezegen; TDK sözlüğünde Güneş çevresinde dolanan, ondan aldıkları ışığı yansıtan gök cisimlerinin ortak adı, seyyare, planet olarak ifade edilir. 

Gökyüzünde yalnızca gezegenler dolaşmamaktadır. Uydular, Asteroitler, gök taşları, kuyruklu yıldızlar ve cüce gezegenler de yıldızların yakınlarında gökyüzünde kendilerine yer bulmuşlardır. Bu nedenle, gezegenleri açıkça tanımlayıcı özelliklere ihtiyaç vardır. Uluslararası Astronomi Birliğinin 2006 yılında aldığı kararla bir gök cisminin gezegen olarak kabul edilebilmesi için aşağıdaki özelliklere sahip olması gerekmektedir.

1. Güneşin etrafında belirli bir yörünge üzerinde dolanıyor olmalıdır.

2. Kendi kütle çekimi sayesinde küresel bir yapıya sahip olmalıdır.

3. Bulunduğu yörüngeyi oluşumundan kalan gaz ve tozlardan temizlemiş olmalıdır. 

Gezegenlerin Özellikleri Nelerdir

“En büyük ve en küçük gezegenler hangileridir?” konusuna yavaş yavaş girelim. Bu tanım ve özelliklerden hareketle Uluslararası Astronomi Birliğine göre Güneş sisteminde 8 adet gezegen olduğu kabul edilmektedir. Gezegenler iki alt kategoriye ayrılarak sınıflandırılmışlardır:

1. Kayalık Gezegenler; Merkür, Venüs, Dünya ve Mars’tan oluşmaktadır.

2. Gaz Devi Gezegenler; Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün’den oluşmaktadır.

Güneş’e en yakın Gezegen Merkür’dür. Yakından uzağa doğru sırasıyla Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs ve en uzak gezegen olan Neptün gelmektedir. Bunlardan Merkür, Venüs, Dünya, Mars, Jüpiter ve Satürn gezegenlerinin en az bir uydusu vardır.

Büyükten küçüğe doğru gezegenler şu şekilde sıralanır: En büyük gezegen Jüpiter’dir. Ondan sonra sırayla Satürn, Uranüs, Neptün, Dünya, Venüs ve Mars gelir. En küçük gezegen ise Merkür’dür.

Cüce Gezegenler Hangileridir? 

“En büyük ve en küçük gezegenler hangileridir?” sorusunun cevabını ararken önceden gezegen olup sonra özellikleri yüzünden “Cüce Gezegen” olarak kabul edilen gök cisimlerini de burada vurgulamamız gerekmektedir.

Cüce Gezegen tabiri; gök biliminde uydu olmayan, gezegen kütleli ancak, kendi yörüngesinde hakimiyeti olmayan gök cisimleri için kullanılmaktadır. Cüce gezegenlerin sayısı bilinmemektedir. Gezegenlerden boyut ve kütle olarak daha küçüktürler.

Cüce gezegen özellikleri:

1. Güneşin etrafında dönmesi gerekmektedir.

2. Güçlü bir kütle çekimine ve iri küresel bir yapıya sahip olması gerekmektedir.

3. Yörüngesini temizlememiş olması gerekmektedir.

4. Herhangi bir cismin uydusu olmaması gerekmektedir.

Bilinen cüce gezegenler Plüton (2006’da gezegenlikten çıkarılmıştır), Eris (En büyüğüdür), Ceres, Haumea ve Makemake’tir.

Gökyüzü; teleskop, gezgin adı verilen robot cisimler ve uzay araçlarıyla incelenmeye devam etmektedir. Keşfedildikçe bu tanımlamaların değişmesi bilimin süreğenliği içerisindedir.

Yorumlar

İlk yorumu siz yapın!

Yorum Yap

Lütfen adınızı giriniz!
Lütfen puan seçin!
Lütfen bir yorum yazın!

İlgili Yazılar

Meğer Makinemizde ki Bardaklar Bu Nedenle Çiziliyormuş

21 Eylül 2023

Bulaşık makinesi, deterjanın kalitesi, çok sık yıkama yapmak, yüksek ısıda yıkamak gibi ...

Mikrodalga Fırın Hangi Amaçlar İçin Kullanılır?

19 Eylül 2023

Mikrodalga fırınlar teknolojinin ilerlemesi ile birlikte mutfaklarımızda yer almaya başlayan ...

Plüton Neden Artık Bir Gezegen Değil?

30 Temmuz 2022

Plüton Neden Artık Bir Gezegen Değil?Plüton bir cüce gezegendir. Plüton’un Amerikalı as...

Zaman Yolculuğu Mümkün Müdür?

29 Temmuz 2022

Zaman Yolculuğu Mümkün Müdür?Eski zamanlarda olsaydık bunu sorduğunuz için alay konusu o...